ارزیابی توانمندی ژئومورفوسایت‌های گردشگری درپایداری و مدیریت مناطق‌ کارستیک ‌(مطالعه‎ی موردی: غارچال نخجیر، استان مرکزی)

ژئومورفوتوریسم یکی از رویکردهای نوین‌ در حوزه‌ی مطالعات علوم‌ زمین و گردشگری است که بر شناخت ژئومورفوسایت‌ها، توسعه‌ی‌گردشگری و حفاظت میراث ژئومورفیک استوار است و رویکرد‌ی مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره عوارض و پدیده‌های زمین شناسی و ژئومورفولوژی است که در پی توسعه زمین گردشگری به منظور توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی می‌باشد. از آن‌جا که در ایران به‌رغم وجود ژئومورفوسایت‌های متنوع به ویژه در مناطق کارستیک، در زمینه‌ی ارزیابی این چشم اندازها از منظر پایداری و توانمندسازی گردشگری و در مجموع مدیریت گردشگری مطالعات سازمان یافته‌ای صورت نمی‌گیرد. بنابراین ارائه‌ی روش‌های ارزیابی جامع در تحقق توسعه‌ی ارزش‌های علمی،‌ فرهنگی، اقتصادی و مانند آن در این راستا ضروری به نظر می‌رسد. غارچال نخچیر از جمله غارهای زنده و منحصر به فردی است که امروزه به رغم حضور خیل عظیم گردشگران برای بازدید از جاذبه‌ها‌ی آن، ضرورت مطالعات همه جانبه را در راستای گردشگری پایدار بیش از پیش نمایان ساخته است. این نوشتار تلاش دارد با رویکرد آسیب شناختی توانمندی این ژئومورفوسایت را از منظر پایداری و مدیریت آن با استفاده از رویکرد مقایسه‌ای دو مدل ژئومورفوتوریستی پری‌یرا و رینارد و مقایسه‌ی کارکردی آن‌ها و نیز پیمایش‌های میدانی مورد بررسی قرار دهد. نتایج بر اساس ارزیابی‌های چند جانبه در راستای مدل‌های تعریف شده نشان داد در حال حاضر تناسب چندانی میان عیارهای بهره‌وری، علمی، آموزشی در برابر عیارهای حفاظتی وجود ندارد و اصول ژئومورفوتوریسم در این منطقه به طور ناهمگون در این سایت ایجاد شده است. از سوی دیگر در این مقاله به مقایسه‌ی مدل‌های مورد‌ استفاده به منظور شناخت همه جانبه پایداری این منطقه پرداخته شد که نشان دهنده‌ی ضرورت تدوین مدل بومی با تاکید بر اصول پایداری و مدیریت ژئومورفوسایت‌ها را بیش از پیش بیان نموده است.